الموضوع: اللى عايز يروح السودان ... تقرير شامل

اثار بعض الاعضاء هذا الموضوع منذ فتره وكان لى بعض التعليقات عليه وعدت بتقديمها وها انا افى بوعدى لكم (يمكن يعملوا انتخابات فى المنتدى وللا حاجه) وفضلت جمعها كلها فى موضوع واحد شامل آمل ان يكون مفيداً لجميع الاخوه

بداية احب اقول ان لى تعبير دايماً باستخدمه هو ان السودان هى "صين" افريقيا الجديد بما تملك من مقومات وامكانيات تتيح لها هذه المكانة لو تم استغلالها بصوره مثاليه، السودان حالياً بتفكرنى بمصر ايام الستينات والسبعينات فى كل حاجه سواء على المستوى البشرى او الخدمى ... طبعا مش كل حاجه اقدر اكتبها على النت ...ففى حاجات متروكه لذكائكم :) ......طبعا تفرق بين واحد هاييجى 10 ايام زياره وبين واحد "هايقعد" ... طبعا الزياره بتدى انطباع احسن بكتيييير ...... سيكون كلامى عام سواء كان المتلقى ينوى "الاستثمار" فى السودان او "البحث عن عمل" ........ هاحاول اكون مختصر وشامل فيما يلى واستخدم بصوره كبيره اسلوب استاذ سامح فى الموضوع الاصلى:


معلومات عامة:

1- طبعاً الموقع الجغرافى والتاريخ معروف لدى الجميع

2- الموارد الطبيعيه: .... كل حاجه موجوده هنا .... وده بدون مبالغه ... ومقصود بها سواء على مستوى الزراعه او متطلبات الصناعه

3- العمله: حالياً جنيه سودانى، الدولار يساوى حوالى 2.04 جنيه سودانى ..... وهناك ملحوظه عامه .. الجنيه السودانى الجديد يساوى الف جنيه قديم (تم رفع قيمة العمله وطبع اوراق جديده والغاء القديمه) ... ولكن فى الحياه العامة يتم استخدام القديم (نظرياً) فى عمليات البيع والشراء وحتى فى الكلام العادى .... يعنى تروح تسأله بكام دى يقوللك بـ 18000 ماتتخضش وتعرف انك هاتدفع 18 جنيه من ورق النقد اللى معاك .... طبعاً انتو عارفين القصه دى فى الاول بتجنن الواحد ازاى !!!

4- العمله الاجنبيه: اللى عايز ييجى يجيب معاه يورو ... الدولار تم وقف التعامل بيه من اول السنه على مستوى البنك المركزى وتم التوجه لليورو .... طبعا الدولار موجود وممكن تبيعه انما صعب تلاقيه لو حابب تشترى ... فى نفس الوقت علشان مافيش اقبال قوى ممكن سعره تلاقيه ضعيف ... انما اليورو شغال

5- لو حد ناوى ينزل الجنوب ومعاه دولار يجيب دولار طباعة بعد 2003 (يعنى من اول 2004) والسبب قصه طويله قوى مش مهمة دلوقتى انما اى دولار 2003 وما قبلها لا يتم قبوله هناك فى الجنوب ... اول مره اروح كان معايا 3000 دولار ومش عارف اجيب قزازه مياة !!!!

6- الأمن والأمان: بدون رغى ... احسن من مصر (فى الشمال)

7- الجو: بين معتدل ومولع وشايط .... اتقل حاجه لبستها السنة دى كانت قميص بكم تحته تى شيرت ... علشان كنت خارج بالليل فى مكان مفتوح .... مره طلعت على السطح الساعه 1.5 ظ اظبط الدش لمده نص ساعه ... نقلونى المستشفى بالليل ... بس طبعاً احتمال الشمس ده حسب تعود الانسان ويختلف من واحد للتانى

8- تركيبه السكان: القبائل هنا لها وجود قوى جداً... لدرجه ان بعضهم كتبهالى فى السى فى بتاعه ....هذا التأثير يقل فى الخرطوم بالطبع ويزيد فى الولايات (زى مصر) لكن مش لدرجه وضع اليد على اراضى مطروحه للاستثمار من قبل الدوله والحرب والكلام ده انما مثلا بتكون انت استثمرت فى كسلا فبيبقى افضل تجيب العمال من كسلا مش من الخرطوم مثلا ....

9- الأجانب: طبعاً مش كل الجنسيات بيتم الترحيب بيهم بنفس الدرجه سواء على المستوى "الأمنى" أو "الشعبى" لكن بصفه عامة البلد غرقانة صينيين واتراك ومصريين (بدون ترتيب)

10- المصريين اللى هنا موجودين فى كل حتى (مافيش ولايه روحتها الا ولقيت مصريين) وطبعاً بيشتغلوا اى حاجه .. من اول مديرين تنفيذيين :):) لحد مبيضين المحاره والبنايين ....

11- العلاقات مع المصريين جميله فى معظمها ...انما مايمنعش من وجود تيار بيحس ان المصريين "بيتذاكوا" عليهم وبيعتبروهم فئه دونية ..وبتوصل مع البعض لاحساس ان المصريين بيعتبروهم ...... نمشيها شغالين عندهم ..... وعلى فكره فى بعض النماذج من المصريين هما المسئولين عن الاحساس ده.

12- المرور: طبعاً اى حته فى العالم احسن من مصر ... فى طبعاً اوقات زحمه وكده .. انما بصفه عامه بمقياس الحوادث والسيوله واماكن الركن "اكتر حاجه بحبها هنا" فهنا احسن .....

13- بمناسبه المرور .... تذهل لو مشيت فى شوارع الخرطوم من كميات العربيات الكامرى والكوروللا ... بدون ادنى مبالغه الكوروللا هنا زى الـ 128 فى مصر بالظبط والكامرى زى مثلا اللانسر ... وده من ناحية الانتشار ... انا حاسس ان تويوتا عايشه فى افريقيا على حس السودان :):)

14- الأسعار: تحدد الحكومه الحد الادنى من الرواتب بـ 200 جنيه (100 دولار تقريباً) وانا مثلاً بادى المحاسبين عندى 400 جنيه ....ولكن مع هذا فإن الأسعار هنا خزعبلية !!! اضرب اى سعر فى مصر (دلوقتى ..حتى بعد الزيادات) فى 2.5 و3.... فيما يلى أمثله وطبعا الاسعار بتتفاوت (لاى حاجه) حسب الولايه والموسم:

a. قزازه الزيت كريستال اصغر حجم = 4 دولار، الجبنه الرومى = 30 دولار، البيضه = 0.3 دولار، كيلو زيتون كالاتاتا = 9 دولار، العيش (نادرا انك تلاقى بلدى والاكثر فينو وشامى) الـ 4 أرغفه = 0.5 دولار، كيلو الطماطم = بين دولار و4 (مجنونه فى كل حته :):) الفلفل الأخضر = 3 دولار، كيلوعين الجمل = 25 دولار، كيلو الجمبرى = 18 دولار، الفراخ = 6 دولار، اللحمه الضانى (جمييله جدا جداً) = 7 دولار الا فى اوقات الاوبئة .. كان فى "خروف" معروض عليا بـ 7.5 دولار !!

b. لتر البنزين = 0.75 دولار، نقل كونتينر 40 قدم من بورسودان للخرطوم (800 كم) = 1500 دولار

c. رامه 512 دى دى ار 2 = 60 دولار، فلاشه 2 جيجا = 65 دولار ............. وهكذا ...ده اللى جه فى بالى

d. الكهرباء: هنا بنظام كروت مدفوعه مقدماً (زى الموبايل) والسعر برضه حسب الولايه ... الـ 100 دولار بتجيب حوالى 750 كيلووات

e. المواصلات: فى ميكروباصات كبيره (24 راكب) وصغيره (9) وتوكتوك (ركشه) اقل مشوار للتوكتوك دولار والميكروباص الصغير (بيشتغل زى التاكس ... زى اسكنريه كده) 2.5 دولار

f. الإيجارات: ناااار ...فى مكان "معقول" مش هايقل عن 500 دولار

15- اى حاجه هنا تتاكل طعمها احلى 100 مره من اى حاجه فى مصر ...... اى حاجه

16- لو واحد لوحده هاياكل ويشرب جوه بيته (بيطبخ يعنى) مرتين فى اليوم، ويغسل هدومه بنفسه وعنده تكييف واحد (ده طبعا مش هاتعرف تعيش من غيره) وماعندوش عربيه .... على الاقل (ومع التقشف) 200-300 دولار ... بدون الايجار

17- المعمار: اطول عماره شفتها فى الخرطوم 12 دور .... ومنها فعلياً ممكن تشوف الخرطوم كلها (البلد كلها flat والسائد هو البيوت بمفهوم "الدوار" عندنا) ده طبعاً غير فندق حوالى 25 دور جارى بناءه منذ 4 سنوات

18- عادات الاكل: اى حاجه بالشطه ... والشطه اللى هنا مش هاتلاقيها فى اى حته فى الدنيا .... اول ماتشوفها لازم تعيط (من مجرد ريحتها) ولو كلتها برضه هاتعيط (من الفرن اللى فتح فرع فى بقك وباقى اجزاء جسمك) انما طبعاً فى اكلات جميله جدا نبقى نحكى عنها بعدين


متطلبات دخول البلد:

1- لا يحتاج المصريين فيزا ... بتاخد دخول على الباسبور فى مطار الخرطوم

2- تذاكر الطيران بين 2800 و4000 جنيه على الخطوط السودانيه، مصر للطيران، الكينيه، الاثيوبيه ... بترتيب الرخيص فالغالى .... (ايوه الاثيوبيه اغلى حاجه) ... ماجربتش طبعاً بتاعة الامارات اللى بتدى ترانزيت لان ماليش حد هناك

3- عمرى مامشيت بالباسبور فى البلد ... فقط بالبطاقه ... ودلوقتى كمان بالرخصه علشان سبت البطاقه فى مصر :):)

4- لا يوجد كشف صحى وانت داخل فى مطار الخرطوم ... انما فى مطار القاهرة "لما ترجع" لازم تقدم ما يفيد انك اخدت التطعيمات "قبل ما تسافر اصلا" :):)

5- التطعيمات معروفه وممكن تاخدها من هيئة المصل واللقاح .... انا شخصياً علشان فى الاول كنت موسوس حبتين اخدتها فى عياده خاصه .... وفتحت فى الموضوع شويه واخدت 9 حقن !! غير اقراص الملاريا ... ودى فيها نوعين نوع كل اسبوع جامد شويه ونوع كل يوم .... اقراص الملاريا دى اساسا بتبهدل الكبد فلا ينصح بيها للى ناوى يقعد كتير ...انا آخر مره اخدتها (الاقراص) من 10 شهور وماحصليش حاجه


الإستثمار:

1- بصفه عامه فرص الاستثمار هنا لا يحدها حد ... لان البلد محتاجه كل حاجه ... انما برضه لازم اى مستثمر يعرف ان فى معوقات والصوره مش وردى قوى (ماكانش حد غلب:):)) انا مش باقول الصوره سوده ... انما زى اى مكان فى الدنيا توجد معوقات والحكومه برضه بتحاول تتغلب عليها

2- موضوع الفدان بـ 100 دولار ده مش فى السودان كلها طبعاً وكذلك الكلام الخاص بالرى والماشيه اللى ذكره الاخ مودى ... هى دى خصائص "المنطقه المعروضه للأستثمار" اللى كان برنامج عمرو اديب بيتكلم عنها وليست خصائص السودان ككل

3- بالمناسبه توجد مناطق يمين وشمال بورسودان على الساحل باتجنن كل ماشوفها من الطياره صحرا فاضيه بالطريقه دى ... لا تقل بأى حال من الاحوال عن الغردقه والجونه من حيث الشكل والمناخ والشعاب المرجانيه .... وكل حاجه

4- وزاره الاستثمار تبذل مجهود كبير قوى ... فى مشروعات كتير قوى معروضه (زراعية وصناعية وخدمات وسياحه وتعليم ...) وممكن طبعا اى حد يدخل على الموقع بتاع الوزاره http://www.sudaninvest.gov.sd/ انما الافضل فعلا ان الواحد ييجى بنفسه ويشوف على ارض الواقع

5- اى حاجه هنا فى السكة دى بتمشى "بالعلاقات الطيبه"


معوقات الإستثمار:

1- الضرائب والجمارك .... البلد لسه خارجه من حرب ومن اقتصاد الحرب ... المصدر الرئيسى للدخل هو الضرائب والجمارك وبالتالى الاسعار غاليه

2- لا توجد صناعات كثيره بالمعنى المتعارف عليه ... وهناك اعتماد شبه تام على الاستيراد ... والمنتج المحلى ضعيف ومحدود .... وبالتالى يجب وضع هذا فى الاعتبار (بجانب نقطه الجمارك) فى حاله الاحتياج الى اى صناعات مغذيه

3- كل نقطه سلبيه ذكرت أوسوف تذكر فى هذا التقرير (المناخ، طبيعة العامل، ضعف الخدمات، التكلفه العالية....) هى من معوقات الاستثمار

4- لكن اعود فأقول ان كل هذا يمكن التغلب عليه بالعمل والتخطيط السليم والنماذج حولنا كثيره


الأمراض والأوبئة:

1- موسميه طبعاً ... معظمها فى فصل الصيف

2- بصفه عامة بتكون موجوده فى مناطق معينه (اماكن الرعى، اماكن تلوث ....) انما طبعا بعيد عن المدن الكبرى زى الخرطوم وبورسودان

3- طبعا ساعات بتظهر بعض الاوبئة فى الخرطوم بس فى اماكن متطرفه ومحدوده بعيده عن الخدمات والمياه النظيفه ... وكل سنه فى انواع وأسامى جديده !! بس ماحدش يقلق ...بجد

4- مافيش سودانى اعرفه ماجالوش ملاريا مره على الأقل ... انما برضه بيوصلوا لصيغه من التعايش .... هى بتيجى للشخص مره واحده وعلاجها سهل (حقن تقريبا) بعد كده بتكمن فى الدم وبتظهر بس اثناء المجهود الشديد وعلاجها فقط بعض الراحه .... العدوى طبعاً عن طريق الدم (الناموس) ومش فى اى مكان ... لازم يكون مكان ملوث وبيئه غير نظيفه وبالتالى هاتكون بعيده عنكو ....ممكن اخوانا الدكاتره يفيدونا اكتر ... انما باقول تانى ماتقلقوش ...


الحالة السياسية:

1- الحكومه بتحاول جاهدة العمل على الاستقرار السياسى ... طبعا دارفور بعيده عن الاحداث والاستثمار .... انما مايمنعش ساعات من بعض المشاكل السياسيه بين الحين والآخر ... ولا تؤثر على الاستثمار بصفه عامة

2- فى الجنوب الوضع يختلف شويه عن الشمال ... الأمان مش قد كده ..الأسعار اغلى بكتير ... الاستقرار والخدمات اضعف .... لا انصح بالاستثمار فى الجنوب فى الوقت الحالى ... ممكن تنقل بضاعه تبيعها "لشخص" هناك ... انما ماتحطش اصول ليك دلوقتى


الناس والموارد البشرية:

1- الشعب السودانى طيب بطبعه، يمثل الدين الركيزه الأساسيه فى حياته، تسود قيم الرجوله (الجعاليه) والكرم والاحتفاء بالضيف، ممكن تروح تقعد عند اى حد اسبوعين او ثلاثه ومش شرط حتى انك جاى، ويتم الترحيب بك (بغض النظر عن الظروف الماديه) واذا دخلت اى بيت سودانى ستجد سراير فى كل ركن تحسباً لأى ضيف، والشعب السودانى بسيط فى متطلباته ومحب ولكن اذا قفلت معاه فى اى لحظه او حس انك بتهينه كل سنه وانت طيب ....... من الآخر كده صعايده

2- العماله السودانيه الماهره المنتجه من الصعب ايجادها ...(تعبت قوى على مالقيت صياغه مناسبه للجملة دى) ... يوجد توجه حكومى لسودنة الاعمال (الاستعانه بالسودانيين بدل الاجانب العاملين "وليس المستثمرين طبعا") وهذا ليس دائماً فى صالح المستثمر

3- الموظف السودانى يقدس "الفطور" ....الحياه كلها تتوقف اثناء "ساعة" الفطور .. وهى ليست ثابته فى الدوله لكن ثابته فى كل محل عمل .... فالفطورجزء اصيل من ثقافة العمل هنا ... وطبعاً الصلاة ..... عادى جداً ان اروح بنك الاقى مديره وموظفينه فى "الفطور" وده لا يمثل اى مشكله بالنسبه للعملاء ...

4- كذلك من الصعب فى كثير من الاحيان اقناع الموظف بالبقاء بعد ساعات العمل (9 إلى 4 فى اغلب الاحيان) حتى لو بأوفر تايم ... وماحدش عنده ادنى مشكله انه يسيب الشغل (يترفد او يستقيل) فى اى وقت لو ده هايأثر على مزاجه ... وبجد

5- لكن برضه احب اقول ان ناس كتيره شغاله ومستثمرين كتير موجودين ... انت مع الوقت بتتعود على النظام السائد وبتوصل لصيغة تعايش .... وبتخش فى المعادله بتاعتهم بعد ما تكون ضيعت وقت كتير فى انك تحاول تدخلهم فى المعادله بتاعتك ... انسى


الخدمات:

1- بصفه عامه بين متوسطه وضعيفه ... وبالطبع غاليه

2- الكهرباء بتقطع فى اوقات كتيره (برضه فى الخرطوم غير القضارف مثلاً) ... كل بيت هنا فيه مولد ديزل

3- المياه ... استخدمها للغسيل والاستحمام فقط .... واشرب المياه المعدنيه (رغم برضه اثرها على الكلى) ...بعض زملائى بيشربوا عادى من الحنفيه ومابيحصلش حاجه ... انما هى حاله نفسيه كده .... وطبعا مش دايما بتبقى رايقه قوى .. ومش دايما موجوده برضه

4- الطب: ضعيف وغالى جداً .... كتير قوى بيسافروا يتعالجوا فى مصر

5- الفنادق: بالنسبه للخرطوم... الخمس نجوم (اللى نعرفها) فندق واحد ... و4 نجوم 5 فنادق والباقين بدون نجوم  الاسعار طبعاً زهقتوا من قوله غاليه .... بس المره دى مش هاقول لانها فوق مستوى التخيل .. وبصفه عامه مافيش ثقافة الـ hospitality المتعارف عليها ... عادى جدا انك تخش فندق (طبعاً مش 5 نجوم) وماتلاقيش حد يضحك فى وشك او تشيل شنطتك بنفسك علشان الشيالين خلص "الدوام" بتاعهم

6- التعليم: توجد مدارس قليله فى الخرطوم تدرس بالنظام الامريكى او البريطانى .... وكويسين... انما ماتسألش على الاسعار .... تبتدى من 2500 دولار ...

7- كروت الائتمان: لا يوجد غير diners club وفى مناطق محدوده ....اى كارت تانى لا يتم التعامل به هنا ....

8- الطرق: المرصوف قليل جداً ... وطرق السفر ماشفتش طريق اكبر من 3 حارات (رايح جاى) وطبعا بلا اى خدمات

9- اماكن الترفيه: قليله الى منعدمه (بقت نشره جوية كده :):))

a. فى الخرطوم يوجد مول واحد (عفراء) ويمكن الوحيد فى السودان كله ... هو قد جنينه كده او اصغر ... وتحت فى سوبر ماركت تلت او ربع مساحه فارفور عندنا

b. الباقى كافيهات عادية ومطاعم (فى مؤمن وجاد والعبد ... وشوية شوام) ومعظمها متركز فى العمارات والطائف والرياض (المعادى والمهندسين ومدينة نصر بالنسبه للخرطوم)... غاليه برضه ... مش عارف سامح معجب بالكورنيش ليه :):) بس هو عباره عن شط ترعه كبيره شويه

c. فى اشباح ملاهى ... ونماذج جناين

d. طبعا باقى الولايات الترفيه اضعف من كده .... فى بورسودان مثلا اثناء الدراسه مابلاقيش حد فى الشارع بعد 8م

الخلاصة:

السودان بلد ذو فرص استثماريه واعده وتوجه حكومى قوى لاستثمار تلك الفرص ويتميز بخصائص وطبيعة متفرده سواء على الجانب البشرى او البيئى، تكلفة الاستثمار اعلى من المتوسط لكن العائد كبير جداً


انا متهيألى ان ده اضخم موضوع فى تاريخ المنتدى ....آسف للإطاله ...انا دلوقتى بس حسيت انا قد ايه تعبان ..... اللى عنده سؤال بعد كده .... يخلليه لنفسه :):):) ... باهزر طبعاً ... وانا تحت امركوا فى اى سؤال

عماد ياشا
مش هقول لسيدتك غير الله ينور عليك
والله شرحت فأوفيت